แตง หลายคนคงมีผุดความคิดขึ้นมาได้หลากหลายชนิดไม่ว่าจะเป็น แตงโม แตงกวา แตงร้าน และอีกมากมายที่คาดไม่ถึงว่าถูกจัดอยู่ในพืชตระกูลแตง เช่น เมล่อน ฟักทอง และบวบ ดังนั้นบทความนี้จะพาไปทำความรู้จักกับลักษณะและประเภทของพืชในตระกูลแตงให้มากขึ้น
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์และแหล่งที่มาของแตง
แตง ภาษาอังกษ melon ถูกจัดอยู่วงศ์ Cucurbitaceae โดยคาดว่ามีแหล่งที่มาจากแถวเขตร้อน เนื่องจากสามารถกระจายพันธุ์ได้ดีเมื่อพืชในตระกูลแตงเจริญเติบโตในพื้นที่ที่มีภูมิอากาศเช่นนี้ สำหรับพืชและผักในตระกูลแตงนั้น มีประมาณ 125 สกุล 960 ชนิด ลักษณะทางพฤกษศาสตร์โดยส่วนใหญ่ของพืชตระกูลแตงนั้นจะเป็นพืชเถา มีอายุสั้นปีเดียว แต่สามารถเป็นพืชเถาที่มีเนื้อแข็งได้ นอกจากนี้ยังพบว่ามีลักษณ์เป็นไม้พุ่มมีหนาม หรือเป็นต้นไม้ได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับชนิดของแตง ส่วนใหญ่พืชตระกูลแตงจะมีดอกที่ขนาดใหญ่ สีขาวหรือสีเหลือง ตัวลำต้นจะมีรูปทรงเป็นรูปห้าเหลี่ยม มีขนขึ้นปกคลุมจนทั่ว มือจับทำมุม 90 องศากับก้านใบตรงข้อ ใบของพืชตระกูลแตงนั้นเป็นใบแบบไร้หู สลับใบแฉกเหมือนนิ้วมือ หรือใบประกอบที่มีลักษณะแผ่ออกเหมือนนิ้วมือเวลากางออก ตัวดอกของแตกนั้นมีเพศเดียว อาศัยอยู่ต่างต้นหรือต้นเดียวกัน หากเป็นดอกเพศเมียจะสามารถพบรังไข่อยู่ใต้วงกลีบ ตัวผลของแตงนั้น มีเนื้อหลากหลายแบบ ขึ้นอยู่กับชนิดของแตง
วิธีการปลูกและดูแลรักษาแตง
จากที่กล่าวมาตอนต้นว่า แตง เป็นพืชที่สามารถทำการกระจายพันธุ์ได้ดีในเขตอากาศร้อน ดังนั้นการปลูกแตงในประเทศไทยจึงสามาถทำได้ โดยมีรายละเอียดเบื้องต้นที่คล้ายคลึงกันสำหรับแตงต่างๆแต่ละชนิด อุณหภูมิที่เหมาะสมสำหรับการปลูกแตง จะอยู่ที่ประมาณ 25-30 องศาเซลเซียส ซึ่งแตงนั้นไม่ต้องการน้ำมาก แต่ในขณะเดียวกันก็ไม่สามารถขาดน้ำได้ ดังนั้นก่อนการปลูกแตงต้องมีการเตรียมหน้าดินให้พร้อม โดยการไถพวนดินตากไว้ประมาณ 7-10 วัน เพื่อกำจัดบรรดาวัชพืชที่อยู่ตรงหน้าดินให้เรียบร้อย หลังจากนั้นจัดการเก็บเศษวัชพืชออกให้หมด แล้วนำปุ๋ยอินทรีย์ใส่ลงไป หลังจากนั้นเตรียมเพาะกล้าโดยคัดเลือกจากเมล็ดที่มีความอุดมสมบูรณ์ นำเมล็ดที่มความสมบูรณ์บรรจุลงพลาสติกที่เจาะรูจนทั่ว แล้วแช่ลงในสารละลายเคมี เช่น แคปเทนออโธไซด์ เพื่อป้องกันและกำจัดศัตรูของพืชก่อน โดยอยู่ในอัตราส่วนเมล็ด 5 กรัม ต่อน้ำ 1 ลิตร หลังจากนั้นทำการแช่ทิ้งไว้ 30 นาที หลังจากนั้นนำมาแช่ต่อในน้ำสะอาดอีก 4 ชั่วโมง แล้วนำไปบ่ในผ้าที่ทการชุบน้ำมาหมาดๆ ซึ่งถูกบรรจุอยู่ในถุงพลาสติก แล้วจัดการรัดปากถุงให้แน่น บ่มเมล็ดในอุณหภูมิห้อง 24 ชั่วโมง เมื่อรากเริ่มงอกออกมายาวประมาณครึ่งเซนติเมตรจึงนำไปเพาะเกล้าต่อ หลังจากนั้นการดูแลรักษาพืชตระกูลแตงนั้นทำไม่ยาก ในช่วงฤดูร้อนสามารถทำการให้น้ำเพียงวันละหนึ่งครั้งก็เพียงพอแล้ว เนื่องจากพืชตระกูลแตงไม่ชอบน้ำที่มากเกินไป แต่ทั้งนี้ต้องหมั่นตรวจสอบความชื้นก่อนการให้น้ำทุกครั้ง และระวังอย่าให้มีแมลงหรือโรคของแตงเกิดขึ้น หากพบใหรีบกำจัดให้เร็วที่สุด ไม่ว่าจะเป็นการฉีดน้ำหมักป้องกันหรือการให้ยาต่างๆ เมื่อต้นกล้ามีใบจริงแตกออกมาประมาณ 4-5 ใบ ค่อยทำการย้ายลงแปลงปลูก แต่ทั้งหมดนี้เป็นเพียงวิธีเบื้องต้นสำหรับการดูแลรักษาและเพาะปลูกพืชในตระกูลแตงเท่านั้น ทั้งนี้รายละเอียดในการเก็บเกี่ยวอื่นๆขึ้นอยู่กับสายพันธุ์ของแตงชนิดต่างๆที่ปลูกอีกด้วย
ประเภทของแตงที่นิยมในประเทศไทย
แตงกวา
ลำต้นเป็นเถามีขนขึ้นปกคลุมทั่ว ใบหยาบมีขนด้วยเช่นกัน ลักษณะผลจะมีขนาดเล็กทรงกระบอก ไส้ใหญ่ มีเมล็ดเรียงตัวตัวกันอยู่ภายใน เนื้อยางแน่นฉ่ำ รสชาติดี นิยมนำมาทานเป็นเครื่องจิ้มคู่กับน้ำพริก หรือผัดใส่ไข่
แตงไทย
เป็นแตงสายพันธุ์เดียวกันกับแคนตาลูป ต้นของแตงไทยนั้นเป็นไม้เถาล้มลุก มีลำต้นลาย แตกกิ่งแขนง ผลใหญ่มีน้ำหนักมาก ผิวเรียบมีสีเขียวและตัดลายด้วยสีเขียวเข้ม เนื้อของผลแตงไทยมีสีเขียวและเละกว่าแตงโม นิยมนำมาทำของหวาน
แตงโม
เป็นพืชล้มลุก มีอายุสั้นตัวเถาจะเลื้อยไปตามพื้นดิน ผลกลมใหญ่ เนื้อด้านในมีทั้งสีเหลืองและแดง รสชาติหวาน นิยมทานกันมาก และนำไปทำเป็นน้ำแตงโมปั่นได้
แตงร้าน
แตงล้านมีลักษณะผลคล้ายกับแตงกวาคือทรงกระบอกเรียวยยาว แต่มีขนาดใหญ่กว่า ลำต้นมีลักษณะเป็นเถาเลื้อย แข็ง เหนียว มีสีเขียว สามารถนำมาประกอบอาหารได้
สรรพคุณและคุณประโยชน์ของแตงแต่ละประเภท
|