ขน ใครคิดว่าไม่สำคัญ

“ขน” หรือ HAIR เป็นหนึ่งในอวัยวะของร่างกายที่มีความซับซ้อน และมีชื่อเรียกแตกต่างกันออกไปตามบริเวณของร่างกาย เช่น ผม คิ้ว หนวด เครา ทั้งหมดล้วนแต่เป็นขนทั้งสิ้น เส้นขนโดยทั่วไปมีองค์ประกอบหลักเป็นเส้นใยโปรตีน ที่เรียกว่า เคราติน หน้าที่หลักเพื่อปกคลุมร่างกาย ปกป้องผิวจากอันตรายต่างๆ รักษาอุณหภูมิ และเป็นอวัยวะรับความรู้สึกอย่างหนึ่งในร่างกายด้วย

เราสามารถจำแนกประเภทของเส้นขนได้อย่างกว้างๆ เป็น 3 ประเภท คือ

ขนอ่อน (LANUGO HAIR) เป็นขนชุดแรกของเราตั้งแต่เป็นทารกในช่วงอายุครรภ์ 16- 20 สัปดาห์ มีลักษณะเป็นเส้นบาง อ่อนนุ่ม และสีอ่อนมาก ขนชุดนี้มักหลุดออกจากร่างกายตั้งแต่ก่อนคลอด หรือหลังคลอดไม่เกิน 2-3 สัปดาห์
ขนเวลลัส (VELLUS HAIR) เป็นขนที่มีความยาวไม่เกิน 2 เซนติเมตร เส้นผ่านศูนย์กลางไม่เกิน 30 ไมครอน มีลักษณะสั้น บาง และสีอ่อน มักพบตามใบหน้า และลำตัว มีหน้าที่ในรักษาอุณหภูมิของร่างกายให้คงที่
ขนเทอร์มินัล (TERMINAL HAIR) เป็นขนสีเข้ม เส้นใหญ่ ค่อนข้างหนาและหยาบ มีความยาวมากกว่า 1 เซนติเมตร ซึ่งได้แก่ เส้นผม ขนคิ้ว หนวด เครา ไปจนถึงขนบริเวณใต้วงแขน และจุดซ่อนเร้น

ความสำคัญของ "ขน" แต่ละประเภท

เราทุกคนคงทราบกันดีอยู่แล้วว่า เกือบทั่วทุกส่วนของร่างกายจะถูกปกคลุมไปด้วย “ขน” ซึ่งขนแต่ละบริเวณก็มีความสำคัญแตกต่างกันออกไปดังนี้

เส้นผม

เป็นขนชนิดหนึ่งที่ขึ้นปกคลุมหนังศีรษะ มีประมาณ 1 แสนเส้น มีการหลุดร่วงเป็นปกติ ในทุกๆ วัน วันละ 10-100 เส้น หน้าที่หลักของเส้นผม เพื่อปกป้องหนังศีรษะจนถึงช่วงท้ายทอยของเราไม่ให้ได้รับความร้อน และแสงแดดมากจนเกินไป ทั้งช่วยปกป้องอวัยวะสำคัญบริเวณศีรษะ หรือ สมอง จากการกระทบกระเทือนหรือแรงกระแทก ป้องกันฝุ่นละออง และอันตรายต่างๆ รวมถึงเหงื่อไม่ให้เข้าสู่ใบหน้ามากจนเกินไป นอกจากนี้ยังมีผลต่อบุคลิกภาพของเราทุกคนไม่มากก็น้อยอีกด้วย

คิ้ว

เรามักได้ยินคำกล่าวที่ว่า “คิ้ว” คือ มงกุฎของใบหน้า คิ้วเป็นหนึ่งในชนิดเส้นขนที่ค่อนข้างสำคัญในการเสริมความมั่นใจด้านความสวยงามของทั้งชายและหญิง ซึ่งเราคงคุ้นชินกันเรื่องยาปลูกคิ้ว สำหรับผู้มีปัญหาคิ้วน้อย สำหรับหน้าที่ของคิ้ว คือ การปกป้องสิ่งแปลกปลอมเข้าสู่ดวงตาเนื่องจากเป็นบริเวณที่ไวต่อการรับสัมผัสมาก และเรายังสามารถแสดงอารมณ์ความรู้สึกผ่านทางคิ้วได้อีกด้วย

ขนตา

ขนตามีหน้าที่ในการป้องกันฝุ่นละออง และสิ่งแปลกปลอมต่างๆ ไม่ให้เข้าสู่ดวงตาเช่นเดียวกับคิ้ว ขนตามีความบอบบาง หลุดร่วงได้ง่าย และสามารถช่วยลดการระเหยของน้ำตา เพื่อเป็นการรักษาความชุ่มชื้นให้ดวงตาได้อีกระดับหนึ่ง ทั้งยังเสริมความคมชัดให้กับดวงตาเวลาที่เราแต่งหน้า

ขนจมูก

จมูก เป็นอวัยวะที่เราใช้หายใจ ดังนั้นขนจมูกของเราจึงนับว่ามีความสำคัญมาก มีหน้าที่ในการกรองฝุ่นละออง เชื้อโรคและสิ่งสกปรก ไม่ให้เข้าสู่ปอดของเรา หากไม่มีเจ้าขนจมูกนี้ ร่างกายอาจได้รับเชื้อโรคต่างๆ โดยตรง ทำให้เสี่ยงต่อการติดเชื้อและผลเสียต่อสุขภาพ

ขนรักแร้

เป็นขนที่หลายๆ คน ต้องการกำจัดออก ตามจริงแล้ว ขนรักแร้มีประโยชน์กับเรา โดยช่วยลดการเสียดสีกับผิวหนังบริเวณนั้น ช่วยลดเหงื่อ และป้องกันเชื้อโรคต่างๆ ไม่ให้ติดกับผิว และเป็นตัวช่วยกระจายตัวของฟีโรโมน (สารเคมีประเภทหนึ่งในการดึงดูดเพศตรงข้าม) แต่หากเราขาดการดูแลความสะอาด อาจทำให้กลายเป็นแหล่งสะสมเชื้อโรค เป็นที่มาของกลิ่นตัวที่ไม่พึงประสงค์ และอาจเกิดเป็นเชื้อราได้อีกด้วย

ขนในจุดซ่อนเร้น

เป็นขนที่ค่อนข้างมีความสำคัญมากๆ ต่อทั้งผู้หญิง และผู้ชาย มีหน้าที่หลากหลาย ทั้งช่วยป้องกันกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์ การป้องกันเชื้อโรค แบคทีเรียต่างๆ ไม่ให้เข้าสู่ภายในช่องคลอด รวมทั้งช่วยลดการเสียดสีขณะมีเพศสัมพันธ์และการเสียดสีกับกางเกงชั้นในด้วย นอกจากนี้เส้นขนในบริเวณจุดซ่อนเร้นของผู้ชายนั้น ช่วยในการรักษาอุณหภูมิทำให้สเปิร์มสามารถมีชีวิตอยู่ได้อีกด้วย

ขนบริเวณร่างกาย

หน้าที่สำคัญคือช่วยรักษาอุณหภูมิของร่างกายให้คงที่ และป้องกันไม่ใช้ปรสิตตัวน้อยๆ ไม่ให้กัดผิวหนังและนำเชื้อโรคต่างๆ เข้าสู่ร่างกาย

จะเห็นได้ว่า ความจริงแล้ว เจ้าขนเส้นเล็กๆ เหล่านั้น ล้วนมีประโยชน์กับเรา ขนในบางบริเวณอาจต้องการการดูแลรักษาความสะอาดที่มากขึ้น เพื่อป้องกันการสะสมของเหงื่อ ไคล และแบคทีเรีย จนอาจส่งผลร้ายตามมา ความหนาหรือบางของขน ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายๆ อย่าง ทั้งเพศ เชื้อชาติ พันธุกรรม